In een interview met NRC Weekend van 8 en 9 augustus 2020 zegt Jitse Groen dingen waardoor ik heel lang niet meer via Thuisbezorgd, eh, Just Eat Takeaway wil bestellen. De monopolist spreekt als een maffiabaas.
Nee. Ik denk dat het nu al ontzettend dom is om niet aangesloten te zijn bij ons.
Jitse Groen in NRC, 2020-08-08
Dat is zijn antwoord op de laatste vraag in het interview: kan een restaurant in Nederland over tien jaar nog bestaan zonder te zijn aangesloten bij Takeaway? En je hoeft zijn antwoord niet te lezen als een dreigement, maar het zou wel kunnen. Het lijkt mij juist helemaal niet onmogelijk om te bestaan zonder aansluiting bij Takeaway.
Zijn antwoord op de voorvoorlaatste vraag lijkt me een teken dat Jitse niet helemaal bij is op het gebied van IT. Zal innovatie niet lijden als er slechts een paar grote bedrijven overblijven? Start-ups met goede plannen komen er niet tussen, vraagt NRC.
Nee joh. Innovatie moet van de grotere bedrijven komen. De restaurants zelf kunnen het niet doen. Hoe ga je als klein restaurant een website ontwikkelen? Een app ontwikkelen? Reclame maken? Online betaalsystemen beheren? Compleet onmogelijk.
Jitse Groen in NRC, 2020-08-08
Ik heb er nauwelijks woorden voor. Nee, niemand wordt in één klap een grote concurrent van Takeaway, maar iederéén kan een webshop maken met een app. En anders kun je wel iemand anders iets laten maken. Ik heb niks te verkopen, anders zou ik zelf een webshop starten om dit punt te maken.
Wat is trouwens innovatie bij het bestellen van eten? Bezorgdrones schijnbaar niet. Mijn beeld van Thuisbezorgd is vooral: kinderen op elektrische fietsen die het allemaal niet zo interesseert.
BIG
Juist in de tijd dat we veel thuis of dicht bij huis zijn, hoor en denk ik vaker dat we lokale ondernemers moeten ondersteunen. Dat past bij het idee van zelfvoorzienendheid en veerkracht. Een maatschappij moet niet worden geoptimaliseerd tot 100% efficiëntie, omdat dan grote problemen kunnen ontstaan als er ergens een verstoring is.
Daarom zou je ook zonder Takeaway online je eten moeten kunnen verkopen en klinkt het extra als een dreigement als de wereldwijd op een na grootste etenbezorgdienst zegt dat het dom is om niet bij hen te zijn aangesloten.
Etenbezorgdiensten zijn slechts een voorbeeld in de markt die steeds meer samenklontert. Misschien valt het in Europa wel mee en ben ik iets meer gaan doemdenken wat dat betreft, al heb ik mijn reden daarvoor. Sinds enkele maanden volg ik de online nieuwsbrief (of blog) van Matt Stoller, BIG. Matt schrijft over monopolies in de VS (en soms daarbuiten) en het is fascinerend om te lezen over branches die praktisch zonder enige weerstand worden overgenomen door bedrijven die daardoor monopolisten worden, terwijl er regels zijn die dat hadden kunnen voorkomen.
Meer monopolies
BIG is dus een aanrader voor nieuws en achtergronden over historische, bestaande en opkomende monopolies. Er is een RSS-feed voor BIG, hoewel de website zelf ook prettig leest.
Een paar voorbeelden van ‘edities’ die me aan het denken zetten, omdat ze dichtbij komen:
Recent ontdekte ik trouwens dat de markt voor webhosting in Nederland ook aardig geconsolideerd wordt. Er is nog concurrentie, hoewel achter veel verschillende hostingaanbieders dezelfde eigenaren zitten.
Hopelijk kunnen we voorkomen dat onze economie en maatschappij de VS achterna gaan.